Opdracht ‘Doeltreffend personeelsbeleid voeren’

De schoolleider zorgt voor doeltreffend personeelsbeleid.

Praktijkinzichten Bart Jonckers

Bart Jonckers is schooldirecteur van stedelijke basisschool Alberreke. Daarvoor was hij klasleerkracht in twee scholen. Daarnaast heeft hij een webshop met educatief en duurzaam speelgoed.

Wat maakt dat je als schoolleider  veel belang hecht aan doeltreffend personeelsbeleid voeren? Welke overtuigingen zitten daarachter?
Ik ben op deze school als directeur begonnen door met elke leerkracht in gesprek te gaan en mee te draaien. De rest van het schooljaar heb ik als ‘de ontdekkende vragensteller’ de schoolwerking leren kennen. Ik wil een ‘samen verhaal’ schrijven, en gaandeweg mijn visie toelichten. Ik ga aan de slag met de voedingsbodem die er is. We zijn in het schooljaar 2021-2022 uitgeroepen tot de school met het hoogste werkgeluk van Vlaanderen. Van gelukkige leerkrachten leer je de mooiste dingen: dat hangt hier op in de leraarskamer. Tegelijk zijn er niet alleen happy moments. Soms moeten we leren omgaan met de ‘gewoonheid’ van de dingen. Daarnaast behandel ik mijn leerkrachten als professional. Als wij een nieuw leerlingvolgsysteem invoeren, dan geef ik de collega’s een half jaar tijd om zich daarin in te werken. Ik leg geen vast nascholingsplan vast, ik voorzie diverse ondersteuning in de vorm van een webinar, een infosessie, …. Ik wil zoveel mogelijk momenten creëren waarop we over onderwijs praten, en niet over de drank op de kerstmarkt. 

Wat zijn voor jou de belangrijkste kenmerken van doeltreffend personeelsbeleid voeren?
Een huidige schoolleider moet op basis van data werken. Er zijn massa’s gegevens van de Vlaamse Overheid voor handen. Daarnaast is het cruciaal om gevolg te geven aan bevragingen die je zelf organiseert. Haalbare en heldere doelen communiceren, daar begint het. Verder is het van belang om beslissingen te nemen. Dan kan je vooruit. De vrijheid om een eigen personeelsbeleid te voeren, wordt gelukkig groter. Tot slot is het aan een schoolleider om vernieuwingen te borgen. Je moet durven vertragen en je mensen beschermen tegen alle verwachtingen die op ons afkomen. Focus op de doelen die je zelf hebt vooropgesteld.

Wat onderneem je om een doeltreffend personeelsbeleid te voeren?
We bepalen samen onderwijsprioriteiten. Ik heb aangegeven dat ik een heldere schoolvisie wil. Een aantal anciens hebben die visie uitgeschreven. Ik hou van duidelijke kaders en structuren. Elke werkgroep op school krijgt van mij een onderwijskundige strategische doelstelling, een streefdatum en een vervaldatum. Een onderwijzer die over onderwijs mag praten, wordt daar gelukkig van. Collega’s voelen veel autonomie, en tegelijk verwacht ik dat mensen zichzelf competent houden. De manier waarop kan sterk variëren. Ik ben oplossingsgericht. Mijn gouden vraag is: wat heb je nodig om dit te realiseren of om hierin te groeien? Ik probeer een dienende leider te zijn. Wij leren ook veel van elkaar. Zo is er een professionele dialoog waarbij experten hun kennis delen. Stel: er is een nieuw anderstalig kind op school, dan kan je samenzitten met de juf ‘anderstalige nieuwkomers’. Collega’s nemen je klas over en in return verwacht ik dat je oplossingen zoekt voor de nood waar je mee zit. Nadien stuur je mij een filmpje van wat je met de input gaat doen. Ik hou de planlast zo laag mogelijk. Ik zet alles in mijn agenda zodat ik zes weken later kan polsen hoe het met die anderstalige nieuwkomer gaat. Zo hou ik mijn collega’s scherp. Iemand lanceren is daarbij vaak voldoende. Ik luister naar verzuchtingen, maar ik vraag altijd of de collega in kwestie wilt dat ik daar iets mee doe. Soms geef ik aan dat ik geen psycholoog ben. Dan stuur ik mensen door naar onze HR-dienst. Verder hou ik ervan om voor iedereen op menselijke wijze de lat hoog te leggen. Een zekere ambitie heeft meestal een mooi effect. Bij de evaluatie van de werkgroepen delen collega’s drie successen en drie mislukkingen. We vieren alles, net omdat er kansen liggen in het leren van fouten. Ik geef authentieke en waarderende feedback, en zeg ook als het minder is. Onze sociale interactie scoort heel hoog op bevragingen rond werknemerstevredenheid. Ik wil inzetten op die sterkte. Zo voorzie ik dit schooljaar structurele momenten om met elkaar in gesprek te gaan. 

Wat zijn de concrete effecten van wat je onderneemt op vlak van doeltreffend schoolbeleid?
Keuzes maken helpt om duidelijkheid te scheppen. De cultuur van ‘fouten maken mag’ zorgt ervoor dat mensen zich blijvend ontwikkelen. Elke school moet een voorbeeld zijn van levenslang leren en proberen. Onlangs las ik een studie over een alternatief voor brainstormen, namelijk brainwriting. Op een kwartier oogstte ik veel meer resultaat. Als het minder goed gaat met een leerkracht, vergroot ik mijn aanwezigheid in de klas. Via een feedbackmoment zorg ik ervoor dat die leerkracht nog meer in lijn met onze waarden werkt. Ik voel ook een professionele sfeer. Zo reflecteert mijn zorgcoördinator regelmatig over het zorgbeleid, veel meer dan ad hoc te handelen. Ik honoreer daarbij mensen die hun hoofd boven het maaiveld uitsteken. Dan ga ik wandelen in het park en luister en coach ik. 

Interview en tekst: Saskia Vandeputte